Bu aktivite, sınıf içinde toplanan farklı verilerin Martı uygulaması ile nasıl ifade edilebileceğini ve nasıl görselleştirilebileceğini öğretecektir. Aktivite boyunca, farklı matematiksel işlemlerin verilerle oynamak için nasıl kullanılacağını ve Martı'daki olası uygulamaları tartışılacaktır.

Açıklama

Veri: Bir araştırma sırasında veya bir problem çözümünde kullanılmak üzere toplanmış bilgidir.

Yukarıdaki tablo, bir sınıfta gerçekleştirilen anket sonucunda toplanan verilerinin bir kısmını göstermektedir. Anketin amacı, sınıftaki öğrencilerin yaş ve cinsiyet dağılımında göre favori renklerindeki trendi göstermektir. Acaba, yaş veya cinsiyetin favori renk seçimine bir tercihi var mıdır, yoksa tamamen alakasız mıdır?

Bu tabloya göre cinsiyete göre bir renk farklılığı gözlemlenmemiştir. Ama 9 yaşındaki öğrenciler yeşil rengi tercih ederken, 10 yaşındaki öğrenciler turuncu rengi tercih etmiştir.

Ama bu anket sonucuna göre, Türkiye'deki tüm 9 yaşındaki çocuklar yeşil rengi tercih eder diyebilir miyiz? Tabii ki, diyemeyiz. Çünkü, anketi sunduğumuz topluluk hem çok az sayıda hem de birbirine çok yakın bir grup. Bir anketin sonucunun ölçeklenebilir olması için, hem anketin genelleneceği alan için dağınık toplanması hem de sonuçların ölçeklenebilmesini mantıklı kılacak kadar çok kişiye uygulanması gerekmektedir.

Bu aktivitede benzer bir tabloyu kendi sınıfımız için dolduracağız. Temel veri operasyonlarını ve farklı veri tiplerinin sonuçlarını yansıtmayı Martı uygulaması ile nasıl yapacağımızı öğreneceğiz.

Başlayalım

Yukarıdaki örnek tabloya benzer bir tabloyu boş bir kağıda çizelim. (Bu aktivitenin sonundaki sayfayı da kullanabilirsin ve "Favori Renk" verisi toplamak yerine "Evcil Hayvan", "Favori Spor" gibi sınıfın daha çok ilgisini çekebilecek soruları sordurabiliriz).

Hazırladığımız tabloyu, sınıftaki tüm öğrenciler için dolduralım.

Tablodaki verilere göre değişkenlerimizi tanımlayalım.

http://www.wisdomedu.co/marti/interface/main/ web adresini tarayıcımızın adres çubuğuna yazalım. Sayfa açıldığında aşağıdaki arayüzle karşılaşacaksın:

Değişken Tanımlama

Bu verileri bir değişken kullanarak depolayabiliriz. Değişken, sahip olduğumuz verileri bir süreliğine depolamak ve bunu programlama ortamında kullanabilmek için tanımladığımız semboldür. Martı arayüzünde değişken tanımlamak için, değişken tanımla kutusunu, kodlama alanına sürükleyelim. Sınıfın en sevdiği renkleri tanımlamak için "sınıfın renkleri" adlı bir değişken tanımlayalım:

Yukarıdaki şekilde, örnek tablomuzda olan renkleri değişkene kaydettiğimiz an gösteriliyor. Kaydet butonuna bastığımızda, ekranın alt kısmında bir onaylama metni çıkacak. Bu onaylama kutusunda, tanımlanan değişkenin kaydedildiği söyleniyorsa, her şey yolunda demektir.

Tablo Oluşturma

Renk verisi ile beraber isim, uğurlu sayı, şehir gibi verileri de kaydetmek istiyorsak ne yapmalıyız? Hazırladığımız anketin tamamını nasıl Martı'ya aktarabiliriz?

Bu durumda, bir tablo yapısı oluşturmamız gerekir. Tablo yapısını Martı arayüzü ile oluşturmak istiyorsak, grafik kategorisinden Tablo Oluştur bloğunu kodlama alanına sürükleyelim:

Tablo oluşturmak istediğimizde, doldurmamız gereken ilk satır tablodaki verilerin ne olduğunu gösteren başlıklardır. Başlıkları ve doldurduğumuz tüm verileri virgül (,) ile ayırarak doldurmamız gerekmektedir. Yukarıdaki örnekte, dört kişilik bir grubun, adı, favori renk ve sayıları ve doğdukları şehirler kaydedilmiştir.

Farklı Veri Görselleştirme Yöntemleri

Uygulayacağımız veri görselleştirme yöntemi, ne tip bir veriyi aktaracağımıza bağlıdır. Örneğin, veri setimizde şehirler varsa, verilerimizi harita üzerinde göstermek mantıklı olabilir. Şehirlere göre, favori renk dağılımını göstermek istiyorsak, bu şehirleri o renge boyayarak, bir bakışta tüm verimizi anlatmış oluruz.

Veri görselleştirme doğru kullanıldığında çok güçlü bir araç olabilir. Çünkü, çok uzun okumalar ve analizler gerektiren verilerin hızlıca karşımızdakine aktarılmasını sağlar. Farklı malzemeler ve farklı görselleştirme araçları kullanarak, bu gücü sınıflarımıza da yansıtabiliriz. Öğrencilerin hem yaratıcılıklarını geliştirecek hem de veri bilimini anlatacak afişler hazırlamaları konusunda teşvik edebiliriz.

Veri görselleştirmenin bu çeşitliliğini desteklemek adına Martı arayüzü ile başlayarak, farklı görselleştirmeleri farklı materyaller ile nasıl geliştirebileceğimizi de bu aktivitede deneyimleyeceğiz.

Öncelikle kedimizi masamızdan yavaşça kaldıralım, eğer kalkmak istemiyorsa başka temiz bir masaya geçelim,

Temel elektronik bilgisi ile başlayalım;

Fen bilgisi dersinden hatırlayacağın bu basit devre, elektrik enerjisini sağlayan pil, ışık veren ampül ve ışığın açılıp kapanmasını sağlayan anahtardan oluşur. Yıllara göre değişimi göstermek için kaydırabileceğimiz bir butonu olan elektronik devremiz de tamamen bu şekilden oluşur. Son ürün aşağıdaki gibi çalışacak:

Turuncu buton, + uçtan elektriği tamamlayacak bir anahtar görevi görecek, böylece bir zaman aralığı boyunca butonu kaydırdığımızda, boş olan yerlerden geçerken, istediğimiz ışıklar yanacak.

Bunun için kağıdın arka kısmına LED ve devremizi devam ettirecek bakır kabloları yapıştıralım:

Bu basit devreyi, bir ülkedeki bir yıldan itibaren gözlenen değişimler için kullanabiliriz. Peki, sadece bir yıl için değil de, yıllar boyu bir değişimi aktarmak istediğimizde ne yapmalıyız?

Örnek bir aktivite olarak, ülkelerin yüzölçümlerine oranla sahip oldukları ormanlık alanlarının yıllara göre değişimini görselleştirelim.

(Habitat ve VOYD ortak çalışması ile farklı grupların farklı sürdürülebilirlik hedefleri için infografik tasarımı yaptıkları bir atölye çalışması yapılabilir.)

EK: Sınıf içi Veri Toplama Tablosu